Τα ελληνικά κλασικά παιδικά βιβλία στην μικρή και μεγάλη οθόνη (Β΄)

Συνεχίζοντας το αφιέρωμά μας θα σταθούμε στην τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος της Άλκης Ζέη, «Το καπλάνι της βιτρίνας», το 1990 σε 10 επεισόδια των 28 λεπτών σε σενάριο και σκηνοθεσία του Πέτρου Λύκα. ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; είναι η συνθηματική ερώτηση που ανταλλάσσουν μεταξύ τους η Μέλια και η Μυρτώ λίγο πριν κοιμηθούν. Δυο μικρές αδερφές που ζουν σ’ ένα νησί του Αιγαίου το 1936 ακούνε τον παππού τους να τους μιλάει ώρες ατέλειωτες για τους «αρχαίους» του, ανυπομονούν να ανταμώσουν με τους φίλους και τις φίλες τους από τα τσαρδάκια σαν έρχεται το καλοκαίρι, μα πάνω απ’ όλα τρελαίνονται με τις μαγικές ιστορίες του καπλανιού που τους διηγείται ο ξάδερφός τους ο Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα. Το καπλάνι –όπως το λένε στο νησί–, ένας βαλσαμωμένος τίγρης, που βρίσκεται κλειδωμένο μέσα στη βιτρίνα της μεγάλης σάλας του σπιτιού, πότε κοιτάει με το γαλάζιο και πότε με το μαύρο του μάτι, ανάλογα με τη διάθεσή του. Τι συμβαίνει μια ζεστή μέρα του Αυγούστου που αναστατώνει τη ζωή των κοριτσιών και των δικών τους; Ποιος θέλει να βλάψει το καπλάνι;

Μία αξιοζήλευτη θέση στην ιστορία των τηλεοπτικών μεταφορών παιδικών βιβλίων κατέχει η «Φρουτοπία» του Ευγένιου Τριβιζά σε 3 κύκλους και 48 επεισόδια συνολικά. Ξεκίνησε να μεταδίδεται στις 8 Νοεμβρίου 1985 και ολοκληρώθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1989.  Το σενάριο ήταν του Ευγένιου Τριβιζά και η σκηνοθεσία των Φαίδωνα Σοφιανού , Ήβης Σοφιανού , Πέτρου Δεδεγιάννη , Νίνου Ελματζιόγλου. Η υπόθεση του 3ου κύκλου επεισοδίων της σειράς δεν ολοκληρώθηκε. Η ξαφνική εξαφάνιση του Μανώλη του μανάβη σπέρνει τον πανικό μεταξύ των μανάβηδων της χώρας οι οποίοι τρέπονται σε μαζική φυγή φοβούμενοι της ίδιας τύχης, ακολουθούμενοι από τους ανθρώπους. Το γεγονός σημαίνει την έναρξη μιας νέας εποχής για τα φρούτα και τα λαχανικά που παραμένουν στην Φρουτοπία, τα οποία κυρήττουν την ανεξαρτησία τους, εκλέγουν τους δικούς τους εκπροσώπους σε διάφορα αξιώματα και αποφασίζουν την απαγόρευση εισόδου στην χώρα για όλους τους μανάβηδες, δίνοντας έτσι τέλος στην υποδούλωση. Ο μοναδικός άνθρωπος στην Φρουτοπία είναι ο "δαιμόνιος δημοσιογράφος" Πίκος Απίκος, ο οποίος καλείται να ερευνήσει το μυστήριο της εξαφάνισης του Μανώλη του μανάβη, ως απεσταλμένος της εφημερίδας Τρέχα Γύρευε.

Ένα μάτσο εφημερίδες, φτηνά υφάσματα και λίγη κόλα συνέθεσαν τα παιδικά όνειρα μιας ολόκληρης γενιάς. Ο Μπάρμπα Μυτούσης, ο καλοκάγαθος θείος, ο Κλούβιος και η Σουβλίτσα τα ανιψάκια του συνέδεσαν για δέκα ολόκληρα χρόνια στη τηλεόραση και 45 χρόνια σε όλη την Ελλάδα την αποτελεσματικότερη… απόδραση της πιτσιρικαρίας από τη πραγματικότητα. Ο Μπαρμπα Μυτούσης τα είχε τα χρονάκια του όταν έκανε το τηλεοπτικό του ντεμπούτο στα 1966. Είχε… γεννηθεί την 1η Μαρτίου 1939 από την Ελένη Θεοχάρη Περάκη στην Αθήνα. Μεγάλωσε δύσκολα με Πόλεμο και Κατοχή. Πάντα όμως είχε τη διάθεση να διασκεδάζει τους μικρούς του φίλους. 8-Κουκλοθέατρο ΑθηνώνΤην 1η Νοεμβρίου 1966, ημέρα Τρίτη, ο καλοκάγαθος θείος, η παμπόνηρη Σουβλίτσα και ο αγαθούλης Κλούβιος, τελευταία άφιξη στις παραστάσεις εμπνευσμένος από τις Κλαψωδίες της Αλκης Ζέης, έκαναν την εμφάνισή τους στους ελάχιστους τηλεθεατές που διέθεταν τότε τηλεοπτικές συσκευές. Η εκπομπή αρχικά ήταν 15ήμερη και διαρκούσε 15 λεπτά. Από τον Φεβρουάριο του 1967 όμως έγινε εβδομαδιαία και ημίωρη. Τρεις ηθοποιοί, η Ελένη Κοτσίρη που έγραφε και τα κείμενα, η Επη Πρωτονοτάρου και η Κεούλα Κατσούρη που είχε και τις δημόσιες σχέσεις ήταν ο βασικός πυρήνας. Από κοντά και η σκηνογράφος Ανθούλα Ξανθού – Σταυριανού. Τη μουσική είχε αναλάβει η Ερση Παπαστάμου. Από το 1970 το «Κουκλοθέατρο Αθηνών» απέκτησε και στέγη, εκτός τηλεόρασης. Στο θεατράκι της ΧΕΝ όπου κάθε χειμώνα έδινε παραστάσεις, ενώ το καλοκαίρι γύριζε την περιφέρεια. Η εκπομπή αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους. Για δέκα ολόκληρα χρόνια είχε σταματήσει το ρολόι του χρόνου. Όλα αυτά τα χρόνια ούτε ο θείος, ούτε τα ανίψια μεγάλωσαν. Την Πρωτοχρονιά του 1976 μεταδόθηκε το τελευταίο επεισόδιο. Την επόμενη Πέμπτη προβλήθηκε μια ξένη παραγωγή, το «Μπράντι Κιντς» κι αμέσως μετά πήραν τη θέση του τα «Ελληνικά παραμύθια», μια σοβαρή προσπάθεια για να αποδοθούν με θεατρικό τρόπο τα λαϊκά παραμύθια.

«Τα δελφινάκια του Αμβρακικού» του Ντίνου Δημόπουλου έγιναν ταινία αρχικά το 1993 και έπειτα τηλεοπτική σειρά το 1995 σε σενάριο και σκηνοθεσία του ίδιου. Η τηλεοπτική σειρά είχε 10 επεισόδια και ξεκίνησε να μεταδίδεται στις 20 Μαΐου 1995 στην ΕΤ1. Σε ένα μικρό επαρχιακό θαλασσοχώρι, εδώ και εξήντα χρόνια, δυο οκτάχρονα παιδιά, ο Πέτρος και η Ανθούλα, ανακαλύπτουν σιγά-σιγά το ανεπανάληπτο θαύμα του κόσμου που τους περιβάλλει. Μιλούν με τα ζώα, κυνηγιούνται με τα πουλιά κι αρθρώνουν τις πρώτες στροφές από το αιώνιο τραγούδι της αγάπης, κι ας μην καταλαβαίνουν ακόμα τα λόγια του. Μα αυτό το θαυμαστό πανηγύρι της ζωής θα σκοτεινιάσει ξαφνικά, όταν τα δυο παιδιά θα βρεθούν μπροστά σε ένα συνομήλικο άρρωστο αγόρι, παρατημένο από τους δικούς του να πεθάνει σε μιαν έρημη καλύβα. Ο Πέτρος και η Ανθούλα πλησιάζουν θαρρετά το άρρωστο παιδί και με την ανεξάντλητη δύναμη της αγάπης γκρεμίζουν τα σύνορα της συμβατικότητας και του φόβου, κι ανοίγουν φωτεινούς δρόμους στη ζωή, αδιανόητους για τους μεγάλους.

Το 1991 μεταφέρεται στην μικρή οθόνη το μυθιστόρημα της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου στο ιδιωτικό κανάλι Mega. Το σενάριο ήταν της Μαργαρίτας Σαμπάνη, η σκηνοθεσία του Άγγελου Κοτσοβού και η παραγωγή του Νίκου Πιλάβιου. Μεταδόθηκε σε 5 επεισόδια των 30 λεπτών.  Ο Ορέστης και η Άννα παντρεύονται και έρχονται να ζήσουν στο καινούριο τους σπίτι. Δε θα μείνουν όμως μόνοι τους. Ο Ορέστης φέρνει μαζί του και τον επτάχρονο γιο του Άρη, τον οποίο μεγαλώνει μόνος του από τότε που η γυναίκα του πέθανε. Η Άννα έχει και αυτή ένα γιο από τον πρώτο της γάμο, τον Φίλιππο, δεκατριών ετών. Η οικογένεια αρχίζει την κοινή της ζωή που δεν είναι καθόλου ρόδινη. Οι φόβοι κα ιοι ανησυχίες της Άννας για τις σχέσεις των δύο παιδιών επιβεβαιώνονται, όταν οι καυγάδες αρχίζουν και επηρεάζουν τη σχέση της με τον Ορέστη. Ο πρώτος εφηβικός έρωτας του Φίλιππου και οι παρεξηγήσεις που συχνά δημιουργούνται ανάμεσα στους δύο τους δυσκολεύουν πολύ τη ζωή της οικογένειας.

 Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιώργος Μιχαλακόπουλος μετέφερε στην κρατική τηλεόραση το βιβλίο της Άλκης Ζέη, "Ο ψεύτης παππούς" το 2008. Το σενάριο ήταν των Παναγιώτη Μέντη και Άλκης Ζέη και η σκηνοθεσία των Γιώργου Μιχαλακόπουλου, Νίκου Καβουκίδη, Αγγελικής Γιαννακοπούλου και Μαρίας Δημητριάδου. Μεταδόθηκαν 16 επεισόδια των 45 λεπτών από τις 16 Οκτωβρίου 2009 ως τις 29 Ιανουαρίου 2009.  Πληθωρικός, γεμάτος γνώση ζωής, τόλμη και αισιοδοξία. Ένας παππούς που μετατρέπει σε παραμύθι την καθημερινότητα, την περιπέτεια της ζωής του. Καταφέρνει πάντα να εξάπτει τη φαντασία και να κερδίζει τον θαυμασμό του μικρού εγγονού του. Μετατρέπει σε παραμύθι την οικογενειακή τους ιστορία. Μετατρέπει σε παραμύθι μια βόλτα στο Μοναστηράκι, μια επίσκεψη σ' ένα παλαιοπωλείο στην πλατεία Αβυσηνίας. Μετατρέπει σε παραμύθι ένα ταξίδι στο Παρίσι. Τρέχει με τη φαντασία του πίσω απ' τα νιάτα του Γαλλικού Μάη, χαζεύει τους σύγχρονους κλοσάρ, και τους θεατρίνους του δρόμου στη Μονμάρτρη και στις μεγάλες γέφυρες του Σηκουάνα. Ο "ψεύτης παππούς" πάει όσο πιο μακριά γίνεται την αποκάλυψη των μυστικών και του μυστηρίου που είναι φορτωμένη η ζωή του. Ένα μυστήριο και μυστικά που γίνονται βραχνάς για τον παππού, καθώς όσο μεγαλώνει ο μικρός Αντώνης προσπαθεί να τα ανακαλύψει και να τα κατανοήσει. Για να δεθούν αρμονικά οι ιστορίες του παππού, χρειάζεται η αποκάλυψη της ιστορίας μιας γυναίκας. Η αποκάλυψη που θα φέρει στην οικογένεια τα πάνω κάτω...

«Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι» του Ευγένιου Τριβιζά έγινε ταινία μικρού μήκους το 2007 διάρκειας 30 λεπτών σε συμπαραγωγή της ΕΡΤ και απέσπασε 4 βραβεία σε διάφορα φεστιβάλ. Ο Τρωκτικούλης, ο ποντικούλης που ζει με τον παππού του σε μια μικρή φωλιά σ’ ένα εξοχικό σπίτι, όποτε αντικρίζει τ’ αστέρια στον ουρανό ονειρεύεται να αγγίξει ένα από αυτά. Για να το καταφέρει σκαρφαλώνει παντού, σε σκουπόξυλα, σε μάντρες και σε καμπαναριά, αλλά μάταια. Όσο ο παππούς του -που ανησυχεί πολύ γι’ αυτόν- προσπαθεί να τον πείσει πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον αφού τ’ αστέρια βρίσκονται πολύ μακριά, τόσο η επιθυμία του μικρού Τρωκτικούλη να πραγματοποιήσει το όνειρό του μεγαλώνει. Ώσπου ένα βράδυ Χριστουγέννων βγαίνοντας από την ποντικότρυπά του αντικρίζει ένα υπέρλαμπρο άστρο στην κορυφή ενός στολισμένου χριστουγεννιάτικου δέντρου. Η υλοποίηση του ονείρου του μοιάζει να είναι πολύ κοντά και ο μικρός Τρωκτικούλης ξεκινά με ανυπομονησία την αναρρίχηση στο δέντρο. Ο δρόμος όμως προς την κορυφή του, είναι γεμάτος με πειρασμούς και προκλητικές παγίδες. Μερικά από τα στολίδια του δέντρου που τον παρακολουθούν ολοζώντανα, το στρατιωτάκι, η κουκλίτσα και το ναυτάκι προσπαθούν να του αλλάξουν τα σχέδια και να τον παρασύρουν, κάνοντάς τον συμμέτοχο στα δικά τους. Ο Τρωκτικούλης όμως, απορρίπτει κατηγορηματικά μέρες δόξας και δύναμης που του υπόσχεται το στρατιωτάκι, γλυκιά θαλπωρή σ’ ένα κουκλόσπιτο που του υπόσχεται η όμορφη κουκλίτσα και μυθικά πλούτη που του υπόσχεται το φιλόδοξο ναυτάκι, καθώς είναι αποφασισμένος να πραγματοποιήσει το δικό του όνειρο. Όμως, λίγο πιο πέρα παραμονεύει απειλητική η γάτα του σπιτιού.

Περιμένουμε πολλές νέες οπτικοποιήσεις των παιδικών μας αναμνήσεων!