«Η γνήσια ποίηση μπορεί να επικοινωνήσει
πριν γίνει νοητή. Το νόημα θα το συλλάβει πρώτα η ψυχή κι έπειτα ο νους». Κι αν
θέλαμε να συνεχίσουμε αυτή τη σκέψη του Τ.Σ. Έλιοτ, θα λέγαμε πως η ποίηση
είναι, τελικά, ένας διάλογος ανάμεσα στο νου και την ψυχή, όπου η ψυχή
καταθέτει τις εικόνες της ζωής που της υπαγορεύει ο νους, με απαράμιλλο
λυρισμό.
Αναφερόμενοι
ιδιαίτερα στην παιδική ποίηση, θα λέγαμε πως λυρισμός είναι το συναίσθημα, η
φαντασία, ο ρυθμός, η μελωδία, η αρμονία, τα απαραίτητα, δηλαδή, στοιχεία, για
να βρει το παιδί την εσωτερική του ισορροπία και πληρότητα, όπως επισημαίνει ο
καθηγητής Β.Δ. Αναγνωστόπουλος. Κατά την αναζήτηση αυτή, το παιδί βρίσκεται σε
μία διαρκή συνομιλία με τα πράγματα που το περιβάλλουν, προσπαθώντας να
ενδυναμώσει και να εδραιώσει την προσωπικότητά του, για τον μελλοντικό του ρόλο
στη ζωή. Η ποίηση που απευθύνεται στο παιδί το βοηθάει σ’ αυτή του την
προσπάθεια, προσφέροντάς του όχι ψυχρές και στατικές εικόνες ζωής, αλλά την
ίδια τη ζωή στην πολλαπλότητά της, καλλιεργώντας το αισθητικά με ευαισθησία και
σεβασμό προς την προσωπικότητά του. Εικόνες δοσμένες με χιούμορ και αισιοδοξία, χαρά
και ελπίδα για το καλύτερο, αίσθημα ασφάλειας και πίστης στη ζωή και το ίδιο.
Οπωσδήποτε, κάθε παιδί έχει
τις δικές του σκέψεις, νιώθει τα δικά του συναισθήματα και τους δικούς του
προβληματισμούς. Αυτό σημαίνει πως κάθε ηλικιακό στάδιο μπορεί να έχεις τις
δικές του προτιμήσεις. Ως νηπιαγωγός, εστιάζοντας στην προσχολική ηλικία, θα έλεγα
πως τα νήπια προτιμούν τα ποιήματα με ομοιοκαταληξία, χωρίς, όμως, να αφήνουμε
έξω από το νηπιαγωγείο τον ελεύθερο στίχο των λίμερικ ή της μοντέρνας ποίησης.
Ο στίχος έχει την ικανότητα να τραβάει αμέσως την προσοχή και το ενδιαφέρον των
παιδιών στο νηπιαγωγείο. Αρκεί ό,τι θέλουμε να το πούμε με τη μορφή ποιήματος
κι εκείνα θα γυρίσουν, όχι απλά να μας δουν, αλλά και να το επαναλάβουν. Κι
επειδή στο νηπιαγωγείο κατέχει ξεχωριστή θέση η αφήγηση είτε παραμυθιού είτε
μικρών ιστοριών είτε των μύθων του Αισώπου, μπορούμε να φανταστούμε πόσο θα
αρέσει στα παιδιά ένας συνδυασμός ποίησης και αφηγηματικού είδους. Χαρακτηριστικό
παράδειγμα αποτελεί το κλασικό παιδικό ποίημα «Γάιδαρος και λύκος», εμπνευσμένο
από τον γνωστό μύθο του Αισώπου «Ο έξυπνος γάιδαρος κι ο ανόητος λύκος».
Όμως και το τραγούδι
κατέχει ιδιαίτερη θέση στο νηπιαγωγείο και καθώς το τραγούδι είναι μελοποιημένη
ποίηση και ύστερα από πολλά χρόνια επαφής με τους υπέροχους μικρούς μου
συνεργάτες, θα τολμούσα να πω ότι ο Οδυσσέας Ελύτης κατέχει περίοπτη θέση στις
καρδιές των μικρών παιδιών. Ο ποιητής της Ελλάδας και της θάλασσάς της, ο
ποιητής της αγάπης και της ίδιας της ζωής έχει αγγίξει τις παιδικές ψυχές,
ιδιαίτερα με τη συλλογή «Το θαλασσινό τριφύλλι». Γιατί μπορεί «μια φορά στα
χίλια χρόνια να γίνεται η αγάπη αιώνια», εκείνος, όμως, κερδίζει την αιωνιότητα
καθημερινά, περνώντας με περηφάνια και αξιοπρέπεια από τις καρδιές μικρών και
μεγάλων.
Έλενα Χ. Στανιού
Δρ Παιδικής
Λογοτεχνίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Νηπιαγωγός-Συγγραφέας
.
ΑπάντησηΔιαγραφή