Ο Τομ Σόγιερ ξαναχτυπά!
Ο Τομ Σόγιερ ξαναχτυπά!
Η παιδική λογοτεχνία, όπως ακριβώς υποδηλώνει και ο
χαρακτηρισμός «παιδική», αφορά κυρίως τα παιδιά, τη ζωή και τα ενδιαφέροντά
τους. Εξαιρετικά δημοφιλές θέμα είναι οι περιπέτειες μικρών παιδιών, κυρίως
αγοριών, που κάνουν συνεχώς αταξίες και μπλέκουν μόνιμα σε μπελάδες. Στην
Ελλάδα ένα πολύ δημοφιλές βιβλίο με αυτό το θέμα, που εξακολουθεί να διαβάζεται
από μικρούς και μεγάλους, είναι «Ο Τρελαντώνης» της Πηνελόπης Δέλτα.
Ο αυθορμητισμός και η άγνοια κινδύνου με τις οποίες
ρίχνονται τα παιδιά-επαναστάτες στις περιπέτειές τους και την ανάγκη να
ικανοποιήσουν, πολλές φορές, την περιέργειά τους για πράγματα πέρα από τον
ασφαλή περίγυρο του σπιτιού τους μας έχουν χαρίσει πολλά απολαυστικά
αναγνωστικά ταξίδια γιατί η ανάγκη μας για επιστροφή στα ονειρικά παιδικά μας
χρόνια ή να συνταυτιστούμε με κάποιον ήρωα λογοτεχνικά που να μας μοιάζει, αν
είμαστε παιδιά, δε στερεύει ποτέ.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με ένα από τα κλασικά
αριστουργήματα του Μαρκ Τουέιν , τις «Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ».
Ο Τομ Σόγιερ ζει με τη θεία του, Πόλυ και τον ετεροθαλή
αδελφό του, Σιντ. Όταν το σκάει από το σχολείο την επόμενη μέρα τον βάζει για
τιμωρία να ασπρίσει τον φράχτη. Πείθει τους φίλους του να κάνουν το ασβέστωμα
αλλά και να του δώσουν τους θησαυρούς τους!
Έπειτα ανταλλάσσει τους θησαυρούς με τις κάρτες που περιείχαν αποσπάσματα από
τη Βίβλο που έπαιρναν ως βραβείο στο κατηχητικό σχολείο όλοι όσοι απομνημόνευαν
και απήγγειλαν μεγάλα αποσπάσματα από τη Βίβλο και είχε κερδίσει ο ίδιος
εκπλήσσοντας τον επόπτη του.
Ο Τομ ερωτεύεται ένα νεοφερμένο κορίτσι στην πόλη, την Μπέκυ
Θάτσερ, την οποία πείθει να τον αρραβωνιαστεί με το να τον φιλήσει! Ωστόσο το
ειδύλλιο θα τελειώσει όταν η Μπέκυ μαθαίνει ότι ήταν ήδη αρραβωνιασμένος με την
Έιμυ Λόρενς. Αμέσως μετά πηγαίνει με τον Χακ Φιν τη νύχτα στο νεκροταφείο. Εκεί
γίνονται μάρτυρες ενός καβγά στον οποίο παίρνουν μέρος τρεις κλέφτες πτωμάτων,
ο δρ Ρόμπινσον, ο Μαφ Πότερ και ο Ινδιάνος Τζο.
Κατά τη διάρκεια του καβγά ο Ινδιάνος Τζο χτυπά μέχρι αναισθησίας τον
Μαφ Πότερ και μετά μαχαιρώνει τον δρ Ρόμπινσον. Ο Ινδιάνος Τζο κατηγορεί τον
Μαφ Πότερ για τη δολοφονία του γιατρού και η πόλη τον αποδιώχνει εκτός από τον
Τομ και τον Χακ που ξέρουν την αλήθεια αλλά αποφασίζουν να μη μιλήσουν γιατί
φοβούνται ότι ο Ινδιάνος Τζο θα τους σκοτώσει.
Ο Τομ και ο Χακ καταφεύγουν σε ένα νησί. Ενώ απολαμβάνουν
την ελευθερία τους μαθαίνουν ότι όλη η πόλη ψάχνει το ποτάμι για τα πτώματά τους.
Ένα βράδυ ο Τομ γυρίζει πίσω και παρακολουθεί την κινητοποίηση και τις έρευνες.
Στιγμιαία μετανιώνει που κάνει τους αγαπημένους του ανθρώπους να υποφέρουν.
Σύντομα όμως το ξεχνά και γοητεύεται από την ιδέα να εμφανιστεί ξαφνικά στην
κηδεία του!
Όταν επιστρέφει στο σχολείο κερδίζει ξανά τη συμπάθεια της
Μπέκυ αναλαμβάνοντας την ευθύνη για ένα βιβλίο που έσκισε η ίδια. Στη δίκη του
Μαφ Πότερ ο Τομ καταθέτει εναντίον του Ινδιάνου Τζο. Ο Πότερ αθωώνεται αλλά ο
Ινδιάνος Τζο δραπετεύει από το δικαστήριο μέσα από ένα παράθυρο και ο Τομ
φοβάται πολύ για τη ζωή του.
Όταν έρχεται το καλοκαίρι ο Τομ και ο Χακ πηγαίνουν σε ένα
στοιχειωμένο σπίτι προκειμένου να βρουν έναν θησαυρό που είναι θαμμένος εκεί.
Αφού ψάχνουν το πάνω μέρος του σπιτιού ακούν ένα θόρυβο από κάτω.
Κατασκοπεύοντας από τις τρύπες του πατώματος βλέπουν τον Ινδιάνο Τζο
μεταμφιεσμένο σε μουγκό Ισπανό! Έχει έρθει στο σπίτι για να κρύψει έναν δικό
του κλεμμένο θησαυρό. Ο Τομ και ο Χακ νιώθουν ρίγη χαράς σκεφτόμενοι πως
μπορούν να τον ξεθάψουν και να τον πάρουν. Ο Χακ παρακολουθεί τον Τζο κάθε
βράδυ ψάχνοντας ευκαιρία να αρπάξει το θησαυρό. Ο Τομ πηγαίνει για πικ-νικ στη
σπηλιά του Μακ Ντούγκαλ με την Μπέκυ και τους συμμαθητές του. Ο Τομ και η Μπέκυ
απομακρύνονται από τα γνωστά μονοπάτια και χάνονται. Το ίδιο βράδυ ο Χακ βλέπει
τον Ινδιάνο Τζο με έναν συνεργό του να φτιάχνουν ένα κουτί. Τους ακολουθεί και
ακούει πως ετοιμάζονται να κλέψουν τη χήρα Ντάγκλας. Τρέχει για να φέρει
βοήθεια και γίνεται ο άγνωστος ήρωας της πόλης.
Καθώς περιπλανιούνται στους δαιδαλώδεις διαδρόμους της
σπηλιάς τις επόμενες μέρες ο Τομ και η Μπέκυ, η Μπέκυ παθαίνει αφυδάτωση και
υποφέρει από την πείνα. Ο Τομ τώρα ψάχνει με μεγαλύτερη επιμονή και
αποφασιστικότητα να βρει την έξοδο. Μία μέρα συναντά τον Ινδιάνο Τζο αλλά
εκείνος δεν τον αντιλαμβάνεται. Τελικά βρίσκει την έξοδο και επιστρέφουν πίσω
στην πόλη. Ο δικαστής Θάτσερ, ο πατέρας της Μπέκυ, σφραγίζει τη σπηλιά του Μακ
Ντούγκαλ ως προληπτικό μέτρο. Ο Ινδιάνος Τζο παγιδεύεται μέσα στη σπηλιά. Ο Τομ
όταν το μαθαίνει κατευθύνεται προς τα κει με ένα απόσπασμα της χωροφυλακής,
ανοίγουν ένα πέρασμα αλλά τον βρίσκουν νεκρό από ασιτία.
Μία εβδομάδα μετά την ανακάλυψη του πτώματος του Ινδιάνου
Τζο γίνεται ξεκάθαρο πως πρέπει να έχει κρύψει εκεί τον θησαυρό του. Ο Τομ και
ο Χακ πηγαίνουν στην σπηλιά όπου ανακαλύπτουν το κιβώτιο. Η χήρα Ντάγκλας
υιοθετεί τον Χακ. Ο Χακ δεν αντέχει την τακτοποιημένη ζωή που του προσφέρει η
χήρα Ντάγκλας και το σκάει από το σπίτι. Ο Τομ του λέει να σκεφτεί πως αν
γυρίσει θα μπορέσει να γίνει μέλος της συμμορίας ληστών που θα φτιάξει. Ο Χακ,
αν και είναι διστακτικός, γυρίζει πίσω στη χήρα Ντάγκλας.
Ο Μαρκ Τουέιν, έχοντας ζήσει και ο ίδιος μια εξαιρετικά
ενδιαφέρουσα και περπετειώδη ζωή, δεν φείδεται καθόλου να κάνει το ίδιο με τον
ήρωά του. Ο Τομ Σόγιερ εντυπωσιάζει με
την τολμηρότητα και την αφοβία του καθώς και με την αρχαϊκή του ηθική. Αν και
έχει την περιπέτεια στο αίμα του όταν οι περιστάσεις το απαιτούν θα κάνει το
σωστό και δείχνει πάντα σεβασμό στα κορίτσια. Μαζί με τον αδελφικό του φίλο
(και ήρωα ενός άλλου ξεχωριστού βιβλίου του Τουέιν) μοιράζονται τις
περιπέτειες, τους μπελάδες και τους κινδύνους όντας παρόντες σε απρόσμενες
καταστάσεις και περιστατικά. Ο Τομ Σόγιερ, εκπρόσωπος μιας εποχής, όπου τα
παιδιά συχνά είχαν αντιμετώπιση μικρογραφίας ενηλίκου αλλά και άγνοια κινδύνου
για πολλά πράγματα από τα οποία σήμερα προφυλάσσουμε τα παιδιά, μας μεταφέρει
στην παιδική ηλικία που όλοι θα θέλαμε να ζήσουμε αλλά και ζούμε μέσα από την
ιστορία του.
Πρώτη δημοσίευση: 1876
Έκδοση στην οποία βασίστηκα:
Τομ Σόγιερ
Μαρκ Τουέιν
Μετάφραση: Άννα
Παπασταύρου
Ανατύπωση των εκδόσεων Παπαδόπουλος για την εφημερίδα
«Ελευθεροτυπία»
Αθήνα 2006
